Szczęście, przyjemność, rozkosz

Szczęście to dobro szczególne, być może nawet najwyższe, czyli takie, do którego dąży każdy dla niego samego, a nie by osiągnąć z jego pomocą jakiś inny cel. Z tego względu filozofowie starożytni uczynili szczęście centralną kategorią namysłu nad człowiekiem, a jeszcze w 1776 roku autorzy amerykańskiej Deklaracji Niepodległości nadali jej wymiar polityczny uznając prawo do „ubiegania się o szczęście” za nienaruszalne i niezbywalne.
Zarazem jednak wydaje się, że nowoczesność przyniosła komercjalizację i banalizację tego zagadnienia, do którego intelektualiści zaczęli odnosić się sceptycznie, a nawet z pogardą pozostawiając je mediom, popularnym poradnikom czy „trenerom rozwoju osobistego”. Kant uważał, że pojęcie szczęśliwości jest tak nieokreślone, że stanowi ideał wyobraźni, nie rozumu. Wiek XIX przyniósł krytykę dążenia do tego ideału jako mieszczańskiej tęsknoty za wygodą i spokojem, zaś tragedie wieku XX uczyniły z nas pesymistów. Czy słusznie? Czy racjonalnej refleksji wolno zrezygnować ze szczęścia oddając je sferze potocznych wyobrażeń? Jakie są te wyobrażenia i co o nas mówią?

Jeśli nawet szczęście uznamy za zbyt ogólny i górnolotny cel, to pominąć nie możemy tej integralnej składowej wszelkiego życia jaką jest poszukiwanie i odczuwanie przyjemności. W ocenie tej motywacji filozofowie nigdy nie byli zgodni. Czy jest ona naturalnym początkiem i miarą dobrego życia czy zwodniczą i egoistyczną pokusą? Czy przyjemności dzielą się na niższe i wyższe, specyficznie ludzkie? Jak nie pogubić się w użytku z przyjemności w jej różnych intensywnościach i jakościach? W wymiarze społecznym zaś czy kultura z konieczności tłumi i sublimuje pragnienia czy też służyć ma maksymalizacji ich zaspokojeń? Skoro zaś przyjemność tak łatwo umyka, nuży się lub prowadzi na bezdroża, czy należy przypisać jakąś specjalną wartość ekstatycznej rozkoszy?

To tylko niektóre z pytań, które będą przedmiotem wykładów, warsztatów i dyskusji podczas tegorocznej Letniej Akademii Filozofii. Podejmując tematy szczęścia, przyjemności i rozkoszy rozważać będziemy etykę, politykę i psychologię ludzkich pragnień. Wrócimy do klasycznych filozoficznych recept na życie, ale w ich świetle przyjrzymy się także potrzebom, które rozbudza współczesna kultura.

koordynator merytoryczny
dr Jan Swianiewicz

Koordynator organizacyjny: Łukasz Krawczyński
📧 info@scek.pl
☎️ 22 277 06 18

Program LAF 2019
Regulamin LAF 2019
Wniosek o przyjęcie
Informacja o przetwarzaniu danych osobowych