“Uskrzydleni” Grupa Nowolipie i Paweł Althamer – wydarzenie towarzyszące piątej edycji Festiwalu SZTUKA DZIAŁA.

W Starej Prochowni SCEK prezentujemy fragment wystawy zorganizowanej w czerwcu 2016 roku, w Państwowej Galerii Sztuki, w Sopocie.
Wystawa jest pochodną rozgrywającego się od niemal ćwierć wieku działania, którego częścią są spotkania na warszawskim Muranowie w siedzibie ogniska na ulicy Nowolipki, ale także plenery, warsztaty wyjazdowe i udział w wystawach. Uskrzydleni to retrospektywa. Jednak nie taka, jaką się zwyczajowo urządza na cześć artysty, który zakończył karierę. To ekspozycja zagarniająca to, co wydarzyło się do tej pory bez konieczności podsumowania. W żargonie świata sztuki takie działanie nazywane jest „mid-career retrospective”. Myśl o tym, że to dopiero połowa drogi pozwala na swobodę ekspozycji prac nowych, warsztatowych, pokazujących żywotność i energię dobrze rokujące na przyszłość.
Pracę nad wystawą rozpoczęliśmy od inwentaryzacji i sprawdzenia, co zostało zrobione, w jakich kolekcjach znajdują się prace i jakimi interpretacjami obrosły. Szybko okazało się, że ani Pawła Althamera, ani Grupy Nowolipie nie interesuje wypożyczanie zrealizowanych prac, lecz działanie i tworzenie rzeczy nowych. To, co stare trafia więc do katalogu i zaświadcza o wspólnej drodze Althamera i Nowolipia. Nowe przyjmuje formę pleneru i wystawy, która wyrasta z działań warsztatowych. Zbiorowości, z jaką mamy do czynienia, nie interesuje proces komodyfikacji, akumulacji i fetyszyzacji. Ten podmiot wytwarza się w akcji, przejawia poprzez nieprzewidywalne sytuacje i pozostawia po sobie szereg znaków bardziej niż zamkniętych dzieł.

Adam Mazur, kurator wystawy sopockiej

Grupa Nowolipie
Grupa Nowolipie skupia osoby niepełnosprawne, w większości chore na stwardnienie rozsiane, które pod okiem Pawła Althamera przeżywają swoją przygodę ze sztuką.
Początki Grupy Nowolipie sięgają 1994 r. Zaczęło się od warsztatów ceramicznych, potem przyszła rzeźba w innych materiałach, rysunek, malarstwo. Miejscem stałych spotkań Grupy jest  Państwowe Ognisko Artystyczne „Nowolipki”. To tam powstaje większość prac, tam częstymi gośćmi na zajęciach Grupy są znani artyści i ludzie związani ze światem sztuki. Grupa Nowolipie tworzy też w różnych egzotycznych miejscach podczas plenerów, organizowanych przez Fundację Grupa Nowolipie-Uskrzydleni. Tym, co charakteryzuje i wyróżnia prace grupy jest sposób, w jaki powstają. Każda z nich jest wspólnym dziełem wszystkich uczestników a jednocześnie widać w nich rękę poszczególnych osób. Prace Grupy Nowolipie prezentowane były m.in. na wystawach w Miami, Moskwie, Londynie, Nowym Jorku, Warszawie i Sopocie. Część z nich znajduje się w prywatnych kolekcjach, można je też spotkać w przestrzeni publicznej: Sylwię w Parku Rzeźby na Bródnie, natomiast Ufoludek Remigiusza Bąka (jednego z członków Grupy)  najpierw był na Bródnie, potem w Sopocie, by najprawdopodobniej znów powrócić na Bródno.

To niezwykła współpraca z uznanym artystą, który zaprosił do udziału w swoich projektach Grupę Nowolipie, odniesione w ramach tej współpracy sukcesy, sprawiają, że osoby działające w tej Grupie patrzą na siebie nie przez pryzmat niepełnosprawności, ale osiągnięć.  Paweł pokazuje, że w sztuce nie liczy się sprawność, a samo dzieło. Dzięki jego działaniom odbierani jesteśmy jako artyści.

Izabela Skonecka